Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tái định hình thế giới với tốc độ chưa từng thấy. Chúng ta có thể cảm nhận nhịp điệu thay đổi tràn ngập tại học đường, nơi làm việc và cả cuộc sống hàng ngày. Với các nhà giáo dục, thử thách này không phải là vội vã bắt kịp xu hướng mà là cần đáp ứng thế nào.
Tại Trường Quốc tế Nam Saigon (SSIS), việc đón nhận làn sóng công nghệ này thực hiện một cách ổn định và có hoạch định. Thay vì vội vã áp dụng các công cụ mới, nhà trường tập trung vào việc xây dựng phương pháp tiếp cận dựa trên giá trị nền tảng, nhằm trang bị cho học sinh năng lực sử dụng AI một cách thông minh và cung cấp định hướng để giáo viên có thể tự tin dẫn dắt hành trình học tập cho trẻ.
Ngay từ năm học 2023–2024, SSIS đã triển khai chiến lược AI toàn trường, từ bậc mẫu giáo đến lớp 12, khởi đầu bằng hai dự án: thành lập hội đồng AI liên cấp và ban hành Quy tắc ứng xử về AI. Cả hai đều được xây dựng nhằm đảm bảo việc triển khai AI diễn ra một cách minh bạch, có trách nhiệm và phù hợp với sứ mệnh giáo dục của nhà trường.
“AI không chỉ là công cụ chúng ta sử dụng thế nào mà còn là việc ứng dụng AI giúp học sinh đào sâu kiến thức, giúp giáo viên có thêm công cụ giảng dạy và phát huy năng lực học sinh”, ông Don McNamee, Giám đốc Công nghệ Giáo dục của trường, chia sẻ. Chúng tôi duy trì tập trung xây dựng khả năng sử dụng AI một cách có đạo đức và đúng chức năng cho học sinh đồng thời giúp giáo viên đơn giản hóa quy trình làm việc để họ dành trọn tâm huyết vào các ưu tiên quan trọng nhất: mối quan hệ thầy trò, khơi gợi sự tò mò và tạo trải nghiệm học tập ý nghĩa cho học sinh”.
Sự đầu tư bài bản này đang đem lại những thay đổi rõ nét. Ở Lớp 4, công cụ như “Magic School AI” giúp học sinh hiểu hơn các chuẩn viết văn. Từ những phản hồi của AI, các em bắt đầu đưa ra những nhận xét sâu sắc hơn với bạn học và giáo viên nhận thấy năng lực đọc viết của các em tiến bộ và đạt chuẩn hơn.
Trong các lớp Khoa học bậc trung học, học sinh sử dụng các công cụ như Notebook LM và Gemini để mài giũa tư duy. Các em xác định rõ điểm mình đang gặp khó, đặt ra những câu hỏi sâu sắc hơn và kiểm tra sự hiểu biết của mình trên nhiều nguồn thông tin tích hợp trên ứng dụng. Những hiểu lầm về khái niệm được tháo gỡ nhanh hơn, vì thế khả năng ghi nhớ của các em tốt hơn.
Cá nhân hóa là một lợi ích quan trọng khác của AI. Học sinh có thể học theo nhịp độ riêng và AI sẽ điều chỉnh theo nhu cầu. Các phản hồi được dịch thuật và văn bản tương ứng giúp học sinh đa ngôn ngữ tự tin tham gia học tập, đồng thời tiếp tục phát triển ngôn ngữ Anh. Ở bậc trung học, học sinh điều khiển phản hồi của AI thông qua câu lệnh, giúp các em khám phá các chủ đề ở mức độ phù hợp.
“Cá nhân hóa không có nghĩa là cô lập. Khi học sinh có được sự hỗ trợ cần thiết, các em sẽ nắm kiến thức sâu hơn và chia sẻ sự hiểu biết của mình với thầy cô và bạn bè trên lớp”, Thầy Don McNamee chia sẻ thêm.
Giáo viên cũng nhận rõ những lợi ích do AI mang lại. Với các bản tóm tắt và tài liệu học tập do AI hỗ trợ soạn thảo, việc thiết kế giáo án trở nên hiệu quả hơn, giúp giáo viên hỗ trợ học sinh tốt hơn. Thời gian tiết kiệm được dành cho việc thiết kế bài giảng, hợp tác chuyên môn, và kết nối với học sinh.
Tác động ý nghĩa như vậy không đến một cách ngẫu nhiên mà bắt nguồn từ một nền văn hóa hỗ trợ giáo viên vững chắc. Là một trường phi lợi nhuận, SSIS có thể đầu tư trực tiếp vào đội ngũ giáo viên của mình. Các chương trình bồi dưỡng chuyên môn liên tục trong năm giúp giáo viên tự tin làm chủ công nghệ và điều này cho phép nhà trường trở thành đơn vị tiên phong trong các hội thảo chia sẻ về cải tiến giáo dục”.
Tháng 2 vừa qua, SSIS đã tổ chức Hội nghị Full STEAM Ahead thường niên đầu tiên, chào đón hơn 200 nhà giáo dục từ khắp khu vực nhằm lan tỏa những sáng kiến giá trị có thể định hình tương lai trong học tập. Trường cũng đã phối hợp với Apple Việt Nam tổ chức ba Hội nghị Lãnh đạo Giáo dục Việt Nam, quy tụ các giáo viên từ các trường phổ thông và đại học trong nước để cùng chia sẻ phương pháp tiếp cận AI và hỗ trợ lẫn nhau.
Tầm nhìn về AI tại SSIS vẫn đang tiếp tục. SSIS đang mở rộng việc tích hợp AI sâu hơn nữa, đưa những khái niệm nền tảng như kiến thức dữ liệu và tư duy logic máy tính cho các khối lớp nhỏ hơn. Năm nay, khóa học Nhập môn AI đã mở ra cho học sinh trung học phổ thông cơ hội khám phá AI dưới góc nhìn của môn Khoa học Máy tính. Chương trình “Student AI Think Tank” đang triển khai cho phép học sinh thiết kế các giải pháp AI có đạo đức để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Giáo viên cũng sẽ được tiếp cận với Sổ tay Hướng dẫn AI nội bộ mới, bao gồm các câu lệnh, ví dụ bài học và định hướng sử dụng AI một cách có chủ đích.
“Đây không phải là chạy một cách vội vàng theo xu thế,” Tiến sĩ Catriona Moran, Hiệu trưởng nhà trường nhấn mạnh. “Chúng tôi tiến bước một cách cẩn trọng và có mục đích. Chúng tôi mong muốn học sinh của mình không chỉ có năng lực và sự hiếu kỳ, mà còn phải biết cân nhắc, có trách nhiệm và tự tin trong việc sử dụng AI cũng như các công nghệ mới nổi khác đang định hình thế giới ngày nay.”
Khi SSIS chia sẻ quá trình học hỏi của mình với các trường học khác tại Việt Nam và hỗ trợ các mục tiêu giáo dục rộng lớn hơn, đã cho thấy một điều rõ ràng: cách tiếp cận AI của nhà trường không phải là một phong trào nhất thời. Đó là một cam kết lâu dài nhằm phát triển với sự chính trực, để tất cả học sinh đều có thể phấn đấu phát triển toàn diện.
Bài và ảnh: Trường SSIS
